Ý định của EU khi ông Putin và ông Tập vắng mặt ở Thượng đỉnh G20

Liên minh châu Âu (EU) định tranh thủ sự vắng mặt của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 diễn ra tuần này để tăng cường tiếp cận các quốc gia thuộc Nam Bán cầu, thông qua một cuộc gặp cấp cao với các nhà lãnh đạo châu Phi bên lề sự kiện thường niên của nhóm 20 nền kinh tế lớn nhất thế giới, Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho biết hôm 5/9.

Hội nghị Thượng đỉnh G20 diễn ra ở New Delhi vào ngày 9-10/9 tới sẽ quy tụ Nguyên thủ Quốc gia và người đứng đầu chính phủ của các quốc gia thành viên G20 hiện bao gồm: G20 bao gồm các nước G7 (Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Nhật Bản, Canada, Italy), các nước BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi), các nền kinh tế mới nổi có quy mô lớn (Australia, Argentina, Mexico, Hàn Quốc, Indonesia, Ả Rập Xê-út, Thổ Nhĩ Kỳ) và EU.

Theo Bloomberg, với việc cả Chủ tịch Trung Quốc và Tổng thống Nga đều tuyên bố không tới dự sự kiện của các nhà lãnh đạo G20 năm nay, EU muốn nắm bắt cơ hội này để chứng tỏ rằng họ nghiêm túc trong việc xác định lại quan hệ đối tác với “lục địa đen”, nơi cả Bắc kinh và Moscow đều đang tích cực thúc đẩy quan hệ ngoại giao và kinh tế.

Ấn Độ – nước chủ nhà G20 năm nay – đã mời Liên minh châu Phi (AU) gia nhập khối với tầm nhìn dài hạn. Tới dự hội nghị lần này có các nhà lãnh đạo từ Nam Phi, thành viên châu Phi duy nhất trong G20 hiện nay, cũng như các lãnh đạo từ Ai Cập, Nigeria và Comoros – nước đang giữ chức Chủ tịch luân phiên của AU.

Về phía EU có Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và Thủ tướng Đức Olaf Scholz. 

Trong số các mục tiêu của “Hội nghị Thượng đỉnh mini” tại Ấn Độ vào ngày 9/9, các nhà lãnh đạo châu Âu muốn tán thành nỗ lực của AU để trở thành thành viên thường trực của G20.

Tư cách thành viên thường trực, thay vì tư cách thành viên của một “tổ chức quốc tế được mời”, sẽ mang lại cho AU địa vị tương tự như EU tại G20. Đó là một phần trong nỗ lực của phương Tây nhằm giúp các nước châu Phi có tiếng nói mạnh mẽ hơn khi các tổ chức quốc tế quyết định các biện pháp ảnh hưởng đến họ, bao gồm cả nỗ lực giải quyết tình trạng nóng lên toàn cầu – chủ yếu do phát thải từ các quốc gia G20 gây ra.

Ngoài ra, chương trình nghị sự của “Hội nghị Thượng đỉnh mini” cũng bao gồm các cuộc thảo luận về hậu quả của xung đột Nga-Ukraine đối với an ninh lương thực toàn cầu, nỗ lực cải cách cấu trúc tài chính toàn cầu, cải thiện điều kiện cho đầu tư tư nhân và các dự án cơ sở hạ tầng ở châu Phi, cũng như tình hình ở khu vực Sahel.

Tuy nhiên, sự vắng mặt của nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng khiến các lãnh đạo EU tiếc nuối, tờ South China Morning Post cho biết. Cả bà von der Leyen và ông Michel đều mong muốn một cuộc hội đàm trực tiếp với ông Tập Cận Bình, nhưng giờ sẽ gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường, người thay ông Tập dự Hội nghị Thượng đỉnh G20.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak cũng đã lên kế hoạch gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc, và thậm chí đã cử Ngoại trưởng Anh James Cleverly tới Bắc Kinh “tiền trạm” tuần trước.

Thực tế là ngay cả khi các nhà lãnh đạo châu Âu đang xem xét các chính sách được thiết kế để “giảm thiểu rủi ro” trong mối quan hệ của họ với Trung Quốc, họ vẫn muốn tiếp tục đàm phán với nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Minh Đức (Theo Bloomberg, SCMP)