Thị trường xuất khẩu lao động khởi sắc, nhiều cơ hội cho người trẻ

Tín hiệu tốt 

Thông tin về tình hình đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) cho biết qua số liệu báo cáo từ các doanh nghiệp, qua 7 tháng số lao động đưa đi đã đạt hơn 77% kế hoạch năm 2023.

Trong tháng 7/2023, tổng số lao động đi làm việc ở nước ngoài là 12.930 lao động (4.619 lao động nữ), xấp xỉ 0,82 lần so với cùng kỳ năm ngoái (tháng 7/2022 là 15.349 lao động, trong đó có 5.607 lao động nữ).

Số lao động đưa đi cao nhất tại thị trường Nhật Bản với 6.631 lao động (2.987 lao động nữ), tiếp sau là Đài Loan: 5.418 lao động (1.539 lao động nữ), Hàn Quốc: 191 lao động nam, Trung Quốc: 122 lao động nam, Ba Lan: 109 lao động (18 lao động nữ), Hungari :90 lao động (17 lao động nữ), Singapore: 73 lao động nam, Liên bang Nga: 39 lao động nữ, Malaysia: 12 lao động nam và các thị trường khác.

Như vậy, trong 7 tháng đầu năm 2023, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là 85.224 lao động (29.712 lao động nữ), đạt 77,48% kế hoạch năm 2023, (năm 2023, kế hoạch đưa lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là từ 110.000 lao động).

Số lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài 7 tháng qua cũng gấp hơn 1,55 lần so với cùng kỳ năm ngoái (7 tháng năm 2022 đưa được 46.578 lao động).

Nhật Bản tiếp tục dẫn đầu các thị trường tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc, với 41.139 lao động (17.774 lao động nữ).

Những năm gần đây, Nhật Bản cũng luôn là thị trường tiếp nhận nhiều lao động nhất, do có điều kiện làm việc, thu nhập hấp dẫn và mở ra nhiều cơ hội việc làm cho lao động Việt Nam.

Theo thông tin đăng tải trên Vneconomy, trong tháng 7 vừa qua, Cục Quản lý lao động ngoài nước và tỉnh Wakayama (Nhật Bản) cũng đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác khung pháp lý cơ bản về tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc tại nước này.

Do sự thiếu hụt nguồn nhân lực, tỉnh Wakayama có chủ trương đẩy mạnh việc đào tạo và tiếp nhận thực tập sinh Việt Nam, lao động kỹ năng đặc định và lao động là kỹ sư sang thực tập và làm việc tại Nhật Bản. Thông qua Bản ghi nhớ khung về hợp tác lao động giữa hai bên, người lao động Việt Nam có thể thực tập và làm việc trong khuôn khổ luật pháp Việt Nam và Nhật Bản, phát huy thế mạnh mỗi bên, cùng có lợi trong hoạt động hợp tác.

Cũng trong tháng 7, Tập đoàn JHL Việt Nam và Công ty Cổ phần Nozomi (Nhật Bản) đã ký kết triển khai Chương trình đào tạo E-Learning Chăm sóc viên Y tế chuẩn Nhật Bản tại Việt Nam.

Ngoài Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc cũng là những thị trường truyền thống có nhiều cơ hội việc làm cho lao động Việt Nam. 7 tháng qua, Đài Loan tiếp nhận 36.956 lao động (11.006 lao động nữ), Hàn Quốc 1.799 lao động (53 lao động nữ).

Các thị trường còn lại như Trung Quốc 1.024 người, Singapore 800 lao động nam, Hungari 802 lao động (369 lao động nữ), Romani 537 lao động (70 lao động nữ) và các thị trường khác.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đánh giá, thời gian qua, các giải pháp ổn định và phát triển thị trường lao động ngoài nước luôn được đẩy mạnh. Công tác tuyển chọn, đào tạo nguồn và đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng được tăng cường và quản lý chặt chẽ hơn.

Đồng thời, Bộ cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp hoạt động dịch vụ đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động.

Hiện nay, hoạt động đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài phục hồi tích cực sau khi tình hình dịch Covid-19 được kiểm soát, các nước tiếp nhận nhiều lao động Việt Nam dần khôi phục trở lại như trước khi bùng phát dịch Covid-19, góp phần quan trọng giải quyết việc làm gắn với thu nhập cao cho người lao động.

Cảnh giác với những cạm bẫy “việc nhẹ lương cao” 

Song song với tình hình đưa người lao động Việt Nam ra nước ngoài làm việc đang dần khởi sắc là cạm bẫy lừa đảo của kẻ gian với lời dụ dỗ “việc nhẹ, lương cao”. 

Thủ đoạn phổ biến của các đường dây này thường là đăng tải thông tin kết bạn trên mạng xã hội, ứng dụng điện thoại phổ biến như Facebook, Wechat, Viber… Sau đó, với chiêu bài quảng cáo “việc nhẹ lương cao”, chúng lôi kéo, “tuyển dụng” lao động với mức lương hứa hẹn khoảng 800-2.000 USD/tháng, chế độ đãi ngộ tốt mà không đòi hỏi trình độ chuyên môn, bằng cấp nào, thậm chí còn sẵn sàng hỗ trợ chi phí, thủ tục nhập cảnh.

Mắc cạm bẫy “việc nhẹ, lương cao”, ngày càng nhiều công dân Việt Nam xuất cảnh đi làm việc trong các cơ sở đánh bạc/trò chơi trực tuyến tại Campuchia, Lào, Myanmar, Philippines…

Sang đến nơi, người lao động mới nhận ra thực tế không như mong đợi; bị giam giữ, ép buộc làm việc, chủ yếu là lừa đảo qua mạng như dụ dỗ người khác tham gia trò chơi trực tuyến, trò chuyện khiêu dâm. Họ bị mất tự do và buộc phải trả tiền chuộc nếu muốn được thôi việc về nước.

Nghiêm trọng hơn, đã có nhiều trường hợp công dân ta bị đưa tới các địa điểm phức tạp về an ninh ở các khu vực biên giới hoặc tới một số nước mà Việt Nam chưa có cơ quan đại diện ngoại giao.

Việc công dân xuất cảnh, cư trú, lao động bất hợp pháp kéo theo hệ lụy là các tệ nạn và tội phạm buôn bán người, ma túy, mại dâm… Những người lao động này vừa là nạn nhân, lại vừa là tội phạm, tham gia trực tiếp vào việc lừa đảo người khác ở trong nước nạp tiền, tham gia các trò chơi trực tuyến, đánh bạc, trò chuyện khiêu dâm… tạo ra áp lực rất lớn đối với công tác bảo hộ công dân.

Mở rộng ngành nghề 

Trao đổi với Tuổi trẻ, Phó cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội) Nguyễn Gia Liêm cho biết, thị trường lao động không mở rộng địa lý mà mở rộng nhu cầu ngành nghề. Như Hàn Quốc tăng tuyển lao động ngành đóng tàu từ tháng 6 năm ngoái. Vừa qua, nước này đã tháo gỡ các quy định, tăng tốc độ và tăng cả số lượng cần tuyển. Rồi các ngành nông nghiệp, ngư nghiệp tại Hàn Quốc cũng tăng số lượng.

Trong khi đó, Nhật Bản vẫn tập trung vào ngành sản xuất chế tạo, sản xuất công nghiệp và một ít trong ngành xây dựng, nông – lâm – ngư nghiệp. Còn các nước khu vực Trung Đông mong muốn có thêm lao động ngành xây dựng, dầu khí, cơ khí, đóng tàu, sản xuất chế tạo.

Châu Âu khi ổn định dần cũng tăng tuyển lao động Việt Nam. Tuy nhiên, các nước châu Âu có yêu cầu bắt buộc lao động đã có tay nghề, trình độ nhất định. Về lâu dài, chúng ta xác định chủ trương đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài không chỉ để kiếm thêm thu nhập mà còn học hỏi kiến thức, kỹ năng và rèn luyện tay nghề, ngoại ngữ.

Hương Anh (t/h)