Quốc Cường Gia Lai thu lợi hàng trăm tỷ từ thâu tóm đất vàng như thế nào?

Thu hàng trăm tỷ đồng từ các thương vụ chuyển nhượng

Mới đây, Phó Chủ tịch UBND Tp.HCM Bùi Xuân Cường có văn bản chỉ đạo giải quyết vướng mắc pháp lý cho 156 dự án bất động sản của 121 nhà đầu tư trên địa bàn. Đáng chú ý, trong số này có dự án Trung tâm thương mại, officetel và căn hộ, địa chỉ tại 39-39B đường Bến Vân Đồn, phường 12, quận 4, Tp.HCM. Đây là dự án được xây dựng trên khu đất 39-39B đường Bến Vân Đồn rộng hơn 6.202m2, từng vướng nhiều lùm xùm trong thương vụ thâu tóm đất công liên quan Công ty CP Quốc Cường Gia Lai (Công ty Quốc Cường Gia Lai). Dự án này đã bị Thanh tra Chính phủ điểm mặt.

Theo tài liệu PV có được, vào năm 2015, bà Nguyễn Thị Như Loan, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Quốc Cường Gia Lai đã có văn bản giải trình gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM về việc chậm công bố thông tin chuyển nhượng. Trong đó, có thương vụ chuyển nhượng liên quan đến Công ty TNHH Phú Việt Tín (Công ty Phú Việt Tín), đơn vị sở hữu khu đất 6.202m2 ở số 39-39B Bến Vân Đồn.

Cụ thể, ngày 4/8/2014, bà Loan trên cương vị Chủ tịch HĐQT đã ký quyết định cử chính mình làm đại diện phần vốn góp có giá trị 5,94 tỷ đồng, tương đương tỉ lệ 99% của Công ty Quốc Cường Gia Lai tại Công ty Phú Việt Tín. Đến ngày 3/9/2014, Công ty Quốc Cường Gia Lai chuyển nhượng 30 triệu đồng, tương đương tỉ lệ 0,5% vốn điều lệ của Công ty Phú Việt Tín cho bà Lại Thị Hoàng Yến.

Đến ngày 10/9/2014, Công ty Quốc Cường Gia Lai lại nhận chuyển nhượng phần vốn góp tại Công ty Phú Việt Tín từ Tổng công ty Cao su Đồng Nai với tỉ lệ 0,72%, tương đương 42,3 triệu đồng. Nhận từ Công ty Cao su Bà Rịa với tỉ lệ 0,28%, tương đương 16,8 triệu đồng. Qua đó, Công ty Quốc Cường Gia Lai nâng tỉ lệ sở hữu vốn góp tại Công ty Phú Việt Tín lên 99,5%. Từ đó, công ty này gần như sở hữu toàn bộ Công ty Phú Việt Tín.

Tuy nhiên, chỉ 2 tháng sau đó, Công ty Quốc Cường Gia Lai đã chuyển nhượng 94% phần vốn góp của mình trong Công ty Phú Việt Tín và quyền khai thác dự án BĐS cho 2 công ty khác là Công ty CP BĐS Thịnh Vượng và Công ty CP Biệt thự Thành phố.

Trong đó, chuyển nhượng cho Công ty CP BĐS Thịnh Vượng 40% tỉ lệ vốn góp với giá hơn 340 tỉ đồng. Chuyển nhượng cho Công ty CP Biệt thự Thành phố 54% tỉ lệ vốn góp với giá hơn 459 tỷ đồng. Tổng số tiền mà Công ty Quốc Cường Gia Lai thu về sau khi chuyển 94% tỉ lệ vốn góp tại Công ty Phú Việt Tín là gần 800 tỷ đồng.

Có thể thấy, chỉ trong vòng hơn 3 tháng, Công ty Quốc Cường Gia Lai đã thu về hàng trăm tỷ đồng thông qua việc mua bán phần vốn góp và quyền khai thác dự án bất động sản tại Công ty Phú Việt Tín.

Ngày 31/3/2017, Công ty Phú Việt Tín đã ký kết Hợp đồng sáp nhập vào Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Bất động sản Phúc Nguyên thành Công ty TNHH Đầu tư và phát triển Bất động sản N.P.N.. Đây cũng là chủ đầu tư dự án Trung tâm thương mại, officetel và căn hộ, địa chỉ tại 39-39B đường Bến Vân Đồn. Hiện nay, dự án đã đầu tư xây dựng hoàn thành và bán hết cho người sử dụng. 

Tuy nhiên, do vướng những thủ tục pháp lý, cùng với việc đang bị cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra, người dân mua căn hộ tại dự án vẫn chưa được các cơ quan chức năng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở gắn liền với đất. Vụ việc khiến dư luận đặt ra nhiều dấu hỏi, trong khi cơ quan chức năng phải loay hoay, tìm nhiều giải pháp gỡ vướng cho dự án, thì doanh nghiệp thu lợi nhiều nhất từ khu đất này lại vô tư hưởng lợi. 

Nguồn gốc khu đất 39-39B Bến Vân Đồn là đất công

Theo Kết luận thanh tra số 757/KL-TTCP, ngày 13/5/2021 của Thanh tra Chính phủ được công bố chính thức, khu đất 39-39B Bến Vân Đồn là đất có nguồn gốc thuộc sở hữu nhà nước do Tổng công ty Cao su Đồng Nai và Công ty Cao su Bà Rịa thuộc Tập đoàn Công nghiệp cao su Việt Nam quản lý.

Năm 2009, 2 công ty này góp vốn thành lập Công ty Phú Việt Tín. Trong đó, Tổng công ty Cao su Đồng Nai góp 4,32 tỷ đồng (chiếm 72%) còn Công ty Cao su Bà Rịa góp 1,68 tỷ đồng (chiếm 28%). Ngày 25/3/2010, UBND Tp.HCM có Quyết định số 1366/QĐ-UBND thu hồi và giao đất tại số 39-39B Bến Vân Đồn cho Công ty Phú Việt Tín đầu tư, kinh doanh theo quy hoạch.

Từ đó, Công ty Phú Việc Tín trở thành đơn vị sở hữu quyền khai thác dự án tại khu đất 6.202m2, số 39-39B Bến Vân Đồn. Đến năm 2014, UBND Tp.HCM đã phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất của khu đất này là hơn 186 tỷ đồng, Công ty Phú Việt Tín đã nộp tiền sử dụng đất.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, việc UBND Tp.HCM ban hành quyết định trên nhằm thu hồi, giao đất và chỉ định Công ty Phú Việt Tín (pháp nhân mới) làm nhà đầu tư thực hiện Dự án số 39-39B Bến Vân Đồn mà không thông qua đấu giá là không đúng với quy định của Luật Đất đai 2003 và Thông tư số 03/2009 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về hướng dẫn lựa chọn nhà đầu tư thực hiện đầu tư dự án có sử dụng đất.

Liên quan vấn đề này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo tại Văn bản số 22/TB-VPCP ngày 25/3/2021, trong đó yêu cầu Thanh tra Chính phủ bổ sung một số nội dung liên quan như: phương án sắp xếp, xử lý nhà đất; việc đầu tư dự án của Công ty Phú Việt Tín; việc sáp nhập Công ty Phú Việt Tín…

Tuy nhiên, theo báo cáo của các sở, ngành thuộc UBND Tp.HCM thì vị trí đất này đã được chuyển đổi chủ sử dụng nhiều lần, chuyển nhượng cổ phần từ các Tổng công ty Cao su Đồng Nai và Công ty Cao su Bà Rịa cho một số doanh nghiệp khác qua thời gian dài.

Hơn nữa, vì điều kiện về thời gian và phạm vi theo kế hoạch tiến hành thanh tra của đoàn thanh tra. Do đó, đoàn thanh tra chưa tiến hành kiểm tra chi tiết các nội dung này. Thanh tra Chính phủ nhận thấy, vị trí nhà đất trên là tài sản công, việc giải quyết phải được thực hiện theo phương án sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước đã được phê duyệt.

Vì vậy, Thanh tra Chính phủ đã đề nghị Bộ Tài chính tiến hành kiểm tra, có biện pháp để xử lý theo đúng pháp luật. Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện dấu hiệu hình sự gây thiệt hại tài sản Nhà nước thì chuyển hồ sơ, tài liệu đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật, không để thất thoát tài sản của Nhà nước.

Sở Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM nói gì?

Tại báo cáo kết quả thực hiện Kết luận Thanh tra 757 của Thanh tra Chính phủ, Sở Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM đã khẳng định, nhà đất tại địa chỉ 39-39B Bến Vân Đồn, phường 12, quận 4 thuộc tài sản công.

Bản chất của việc giao Công ty Phú Việt Tín đầu tư dự án tại đây là Nhà nước cho phép doanh nghiệp nhà nước được tiếp tục sử dụng đất theo quy hoạch mà hoàn toàn không phải là việc giao đất cho đối tượng khác không thông qua đấu giá.

Sở Tài nguyên và Môi trường Tp.HCM cho rằng, việc nghiên cứu và tham mưu giải quyết công việc là đúng với quy định của pháp luật. Nguyên nhân dẫn tới nhận định về sự chưa phù hợp với Luật Đất đai của Thanh tra Chính phủ thì có những lý do khách quan. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường không đưa ra phương án sắp xếp, xử lý nhà đất đối với dự án này.

Nhiều lần mua đất công với giá rẻ

Ngoài dự án nói trên, Quốc Cường Gia Lai cũng từng nhận chuyển nhượng đất công với giá rẻ tại 2 dự án KDC Phước Kiển (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè) và dự án KDC Ven Sông (phường Tân Phong, quận 7) – là tài sản nhà nước do Công ty Tân Thuận quản lý. Vụ việc sau đó được xác định có nhiều vi phạm, gây thất thoát hàng trăm tỷ cho ngân sách nhà nước. Trong vụ án này, đã có 10 bị cáo bị xét xử về tội “Vi phạm về quy định quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí”. Trong đó bị cáo Tất Thành Cang, cựu Phó bí thư Thường trực Thành ủy TP.HCM, bị tuyên án 6 năm tù.

Ngoài ra, Quốc Cường Gia Lai còn dính hàng loạt lùm xùm tại dự án Bắc Phước Kiển, diện tích 91,6 ha được UBND TP.HCM “chấp thuận đầu tư” từ năm 2016. Sau khi sở hữu dự án này, Quốc Cường Gia Lai đã ký hợp đồng hứa mua, hứa bán tại dự án này với Sunny Islans và nhận đặt cọc số tiền 2.883 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau đó Sunny Islans phát hiện dự án chưa đủ điều kiện chuyển nhượng nên yêu cầu hủy hợp đồng. Sau đó, Quốc Cường Gia Lai công bố nộp đơn khởi kiện Sunny Island ra Trung tâm trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) về việc tranh chấp hợp đồng hứa mua, hứa bán tại dự án Bắc Phước Kiển. Đến nay, vụ việc vẫn chưa có kết quả cuối cùng.

Nhóm PV