HoREA kiến nghị về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất

Đảm bảo quyền lợi

Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) vừa có văn bản gửi Chính phủ, Bộ Tài nguyên Môi trường, Bộ Tư pháp về việc “Góp ý dự thảo Nghị định Quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” nhằm xây dựng tính khả thi và đáp ứng tình hình thực tiễn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA cho rằng, về dự thảo Nghị định trên, một vấn đề rất quan trọng là phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người tái định cư là cần xây dựng cơ chế giải quyết thật thỏa đáng, hợp tình hợp lý, công bằng giữa các đối tượng được tái định cư thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng thì cũng phải được áp dụng chính sách tương đồng với chính sách áp dụng đối với trường hợp người tái định cư tại các dự án xây dựng lại nhà chung cư. 

Theo HoREA, dự thảo Nghị định quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo và “dự thảo Nghị định quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất” do Bộ Tài nguyên Môi trường chủ trì soạn thảo, đều chưa quy định “không thu tiền đầu tư cơ sở hạ tầng khu tái định cư đối với người tái định cư đã được giao đất ở tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt”, để những người tái định cư thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án không phải là dự án xây dựng lại nhà chung cư yên tâm và chính quyền các địa phương để thực thi chính sách, pháp luật thống nhất trong cả nước. 

Trong đó, tại khoản 8 và khoản 10 Điều 111 Luật Đất đai 2024 quy định “Trường hợp người có đất ở thu hồi mà phải di chuyển chỗ ở và được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư nhưng tiền bồi thường về đất ở không đủ so với giá trị của một suất tái định cư tối thiểu thì được Nhà nước hỗ trợ tiền đủ để được giao một suất tái định cư tối thiểu.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh căn cứ vào quỹ đất ở, quỹ nhà ở tái định cư và tình hình thực tế tại địa phương quy định chi tiết về suất tái định cư tối thiểu quy định tại khoản 8 Điều này”. 

Hiệp hội nhận thấy cần quy định “suất tái định cư tối thiểu là một nền nhà đã có hạ tầng trong khu tái định cư hoặc một căn nhà gắn liền với đất, hoặc một căn hộ tái định cư” có diện tích là bao nhiêu thì theo quy định của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh tùy theo điều kiện cụ thể của địa phương, ví dụ như thành phố Hồ Chí Minh đã quy định “suất tái định cư tối thiểu” là căn hộ có diện tích 30m2.

Do vậy, Hiệp hội rất hoan nghênh Điều 41 “dự thảo Nghị định” quy định “suất tái định cư tối thiểu” là “đất ở” hoặc “nhà ở” hoặc trị giá “bằng tiền” để “phù hợp với việc lựa chọn của người được bố trí tái định cư”. 

Kiến nghị không thu tiền đầu tư cơ sở hạ tầng

Thông qua các điều khoản về luật đất đai và nhưng thông tin dự thảo Nghị định mới, HoREA kiến nghị không thu tiền đầu tư cơ sở hạ tầng khu tái định cư đối với người tái định cư đã được giao đất ở tái định cư trong khu tái định cư đã có cơ sở hạ tầng theo phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.

Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng đất ở, nhà ở thì diện tích đất ở tái định cư không nhỏ hơn diện tích tối thiểu được phép tách thửa tại địa phương…

Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được quy định bằng nhà ở thì diện tích nhà ở tái định cư không nhỏ hơn diện tích căn hộ tối thiểu theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Trường hợp suất tái định cư tối thiểu được tính bằng tiền thì khoản tiền cho suất tái định cư tối thiểu tương đương với giá trị một suất tái định cư tối thiểu bằng đất ở, nhà ở tại nơi bố trí tái định cư.

Ngoài ra, để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 1 Điều 17 “dự thảo Nghị định”, như việc Hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được miễn hoặc giảm tiền sử dụng đất theo quy định tại Điều 18, Điều 19 Nghị định này thì chỉ được miễn hoặc giảm một lần trong trường hợp được Nhà nước giao đất để làm nhà ở hoặc được phép chuyển mục đích sử dụng đất từ đất khác sang đất ở hoặc được công nhận vào mục đích đất ở theo quy định của pháp luật về đất đai hoặc trường hợp được giao đất ở đã có cơ sở hạ tầng (nền nhà) trong khu tái định cư để được tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất theo phương án đền bù, hỗ trợ, tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền”.