Đại biểu đặt vấn đề bảo mật thông tin khách hàng của ngân hàng

Tại phiên thảo luận toàn thể ở hội trường về dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) chiều 10/6, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn Tp.HCM) nêu rõ, hiện nay theo thông lệ quốc tế có một số ngành nghề bí mật thông tin khách hàng được bảo vệ nghiêm ngặt bằng hiến pháp và bằng luật gồm ngân hàng, y, luật sư.

“Bí mật của ngành ngân hàng như một số bí mật khác thuộc về bí mật đời tư, bí mật gia đình, bí mật riêng tư. Bảo vệ bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, gia đình là quyền con người được ghi nhận trong công ước quốc tế và Việt Nam là thành viên”, ông Nghĩa nói.

Theo ông Nghĩa, tại khoản 3, Điều 14 của dự thảo Luật quy định tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không được cung cấp thông tin khách hàng của tổ chức tín dụng ngân hàng, chi nhánh nước ngoài trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật và được sự chấp thuận của khách hàng.

Trong khi đó tại Điều 21, Hiến pháp 2013 quy định mọi người có quyền bất khả xâm phạm đời sống riêng tư bí mật cá nhân bí mật gia đình. Thông tin về bí mật đời sống riêng tư, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm và ở Điều 14 Hiến pháp 2013 quy định quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của Luật trong trường hợp cần thiết vì quốc phòng an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Đại biểu cho rằng với quy định tại Điều 14 trong dự thảo luật như hiện tại là hạn chế quyền con người được bảo vệ thông tin vì quy định cung cấp thông tin theo quy định Chính phủ hoặc theo pháp luật là không đầy đủ.

Ông Nghĩa đề nghị dự án Luật sửa lại Điều 14 chỉ cung cấp thông tin khách hàng theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng và các luật có liên quan, không phải theo pháp luật.

Tại Nghị định 117 về bảo mật thông tin quy định chi tiết là chỉ được cung cấp thông tin khách hàng theo các quy định cụ thể của Đạo luật, của Luật, của Nghị quyết Quốc hội. Ông đề nghị đưa quy định này vào Điều 14 Luật Các tổ chức tín dụng.

Điểm thứ hai được đại biểu góp ý là chỉ yêu cầu cung cấp thông tin với những khách hàng liên quan đến vụ án đang được khởi tố Điều tra và những nội dung yêu cầu cũng là cần thiết cho việc điều tra.

“Không thể bỗng dưng có công văn đến và bảo là cung cấp thông tin khách hàng”, ông Nghĩa đặt vấn đề.

Tại Nghị định 117 mở rộng đối tượng được yêu cầu cung cấp thông tin đến thành viên đoàn thanh tra chính phủ, thành viên đoàn kiểm toán, các cơ quan Điều tra cấp huyện, hải quan.

“Theo tôi tính toán có tới chục nghìn người có quyền yêu cầu cung cấp thông tin khách hàng. Cho nên chúng tôi đề nghị thiết kế lại như đề xuất và nếu được đưa vào thì đưa vào Luật những đối tượng được yêu cầu”, ông nói.

Ngoài ra, ông Nghĩa cho rằng, với những đối tượng đó thì chỉ có thủ trưởng, phó thủ trưởng mới được ký công văn yêu cầu chứ không được mở rộng xuống thành viên đoàn cũng được yêu cầu.

Đồng tình với đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đại biểu Vũ Thị Liên Hương (đoàn Quảng Ngãi) đề nghị bổ sung trường hợp được cấp thông tin của khách hàng hoặc thực hiện theo quy định của pháp luật vào Điều 14 khoản 3.

“Ví dụ trường hợp khách hàng chết, mất năng lực hành vi dân sự, người thừa kế đến để yêu cầu cung cấp thông tin hoặc pháp luật yêu cầu ngân hàng phải thực hiện báo cáo định kỳ. Như vậy, đề nghị quy định những trường hợp nào thì được cung cấp thông tin của khách hàng một cách rõ nét trong dự thảo Luật”, nữ đại biểu góp ý.

Góp ý trước đó, đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) đề nghị bổ sung mục 8 quy định về hệ thống thông tin khách hàng vào Chương IV hoạt động của tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nhánh nước ngoài, với tinh thần hệ thống thông tin khách hàng được bảo mật nhưng quy định cấu trúc thông tin chuẩn gắn với số căn cước công dân, mã số thuế của tổ chức, cá nhân.

Điều này theo ông Thịnh là để đảm bảo khi cần cơ quan chức năng sẽ tra cứu được tất cả các tài khoản của một tổ chức, công dân cũng như có được dữ liệu về phát sinh có của tài khoản thanh toán của mọi tổ chức, cá nhân trong nền kinh tế.

Mục này cũng cần quy định chặt chẽ trách nhiệm của tổ chức tín dụng, tổ chức, cá nhân, mở tài khoản để đảm bảo tính chính danh của tài khoản, vì nếu không chính danh sẽ là yếu tố quan trọng dẫn đến động cơ cho các hành vi phạm pháp của tổ chức và cá nhân.